Historia Lotnictwa Polskiego
 
     
   
     
 
 

Piper L-4H

  • Strona główna \ Samoloty i inne \ Piper L-4H
  • Piper L-4H

    Piper L-4H, SP-AFY, Góraszka 2010 ,
    ¬ródło: Zbiory własne autora

    Amerykański samolot ł±cznikowy i obserwacyjny, produkowany jako odmiana wersji wojskowej Piper L-4B.

    Od swego poprzednika różnił się przeniesionym przeł±cznikiem iskrownika na praw± stronę. Poza tym miał inne hamulce typu Scott B711.

    Wyprodukowano ł±cznie 1801 egzemplarzy w tej wersji.

    W Polsce użytkowano 28 egzemplarzy tej wersji zakupione z demobilu ze składów w Goppingen, funkcjonuj±cych pod nazw± kodow± A-50 Hawkeye.

    Szczegóły dokonania zakupu samolotów znajduj± się w opisie wersji Piper L-4A. Pierwszy egzemplarz przyleciał samodzielnie do kraju w połowie stycznia 1947 roku. Był to egzemplarz w wersji L-4H.

    Wyremontowane egzemplarze były przydzielane do instytucji i przedsiębiorstw lotniczych, oraz do aeroklubów. Pierwszym zarejestrowanym samolotem był L-4H z rejestracj± SP-AFX. Przydzielono go go Inspektoratu Kontroli Cywilnych Statków Powietrznych w Bydgoszczy.

    W 1949 roku sprzedano 10 samolotów L-4 do Bułgarii. W¶ród nich było pięć maszyny w wersji L-4H (SP-ALC, SP-ALG, SP-ALH, SP-ALK, SP-ALN).

    W roku 1951 warsztaty Głównego Instytutu Lotnictwa dokonały przeróbki jednego samolotu Piper L-4B (SP-ARF) na wersję sanitarn±. Oblot nast±pił w połowie lipca 1951 roku, a wykonał go pilot Andrzej Abłamowicz.

    Na podstawie sporz±dzonej instrukcji Okręgowe Warsztaty Lotnicze przebudowały jeszcze czterna¶cie innych maszyn. Z wersji L-4H przebudowano m.in maszyny: SP-AOA, SP-AFU, SP-AKC. Samoloty w tej wersji były eksploatowane do końca 1955 roku. Wszystkie maszyny sanitarne podczas modernizacji z wersji podstawowych wyposażono wówczas w silnik Praga D.

    W roku 1952 warsztaty PLL LOT podjęły się przeróbki czternastu samolotów L-4 na wersje rolnicze. Z wersji L-4H przebudowano wówczas pieć maszyn: SP-AMB, SP-AGZ, SP-AHN, SP-ANY, SP-AGM. Samoloty w tej wersji były eksploatowane do końca 1956 roku.

    Na samolocie SP-AOA zabudowano w 1950 do¶wiadczalnie silnik PZL A-65 (WN-1) o mocy 65 KM. Pod koniec tego samego roku został on wyposażony w silnik Praga D.

    W 1953 roku egzemplarz SP-AFY wyposażono w pływaki opracowane przez polskich inżynierów Jerzego Teisseyre i Stanisława Mosica. Pierwszy lot wersji pływakowej z silnikiem Praga D wykonano 10 paĽdziernika 1954 roku przy Wale Miedzyszyńskim na Wi¶le, a samolot pilotował Andrzej Abłamowicz. Podczas wszystkich prób wykonano na tej maszynie 66 startów. Pływaki zdemontowano w 1963 roku po długotrwałym hangarowaniu.

    Kasację większo¶ci zakupionych samolotów Piper L-4 Cub wykonano w latach 1953-55.

    Pierwszym prywatnym wła¶cicielem L-4H był Władysław Zielniewicz, członek komisji wybieraj±cej samoloty L-4 do zakupu w Niemczech. Jego maszyna miała oznaczenia SP-AGM i był to pierwszy prywatnym samolotem zarejestrowanym w Polsce. Rozbito go podczas l±dowania w marcu 1953 r.

    Następnym L-4H używanym prywatnie w Polsce był SP-AMB, rozbity 30.03.2003 r.

    Do dzi¶ lataj± dwa egzemplarze zakupionego samolotu w wersji L-4H. Jeden występuje pod rejestracj± SP-MAM, eksponowany uprzednio w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie pod rejestracj± SP-BAL. Drugi egzemplarz ma rejestrację SP-AFY (ex SP-AMH).

    Samolot Piper L-4H był jednosilnikowym, dwumiejscowym górnopłatem zastrzałowym o konstrukcji mieszanej, ze stałym podwoziem.

    Kadłub metalowy spawany z rur stalowych z poszyciem płóciennym. Kabina w układzie tandem. Czę¶ć silnikowa z okapotowaniem metalowym. Tylne siedzenie obrotowe, umożliwiaj±ce obrót o 180 stopni.

    Skrzydła dwudĽwigarowe o konstrukcji mieszanej. Poszycie z blachy elektronowej w obrębie kesonu. Reszta poszycia płócienna.

    Usterzenie z rur stalowych z poszyciem płóciennym.

    Podwozie stałe, trójkołowe z hamulcami hydraulicznymi i amortyzatorami ze sznura gumowego.

    Maszyny pozyskane z demobilu nie posiadały instalacji radiowej i dodatkowego wyposażenia. Do lat 80-tych samoloty te latały w polskim lotnictwie bez radiostacji. Dopiero po tym wyposażono lataj±ce egzemplarze w radiostacje szybowcowe RS-6101.

    Załogę samolotu Piper L-4H stanowili pilot i pasażer.

    Inne fotografie / ilustracje:

    Piper L-4H

  • Piper L-4H, SP-AFY z pływakami, ¬rodło: Andrzej MORGAŁA, "Polskie samoloty wojskowe 1939-45", WMON, Warszawa 1976, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).
  • Piper L-4H

  • Piper L-4H, sanitarny SP-AFU, ¬rodło: Benedykt KEMPSKI, "TBiU 130 Samolot wielozadaniowy Piper L-4 Cub", WMON, Warszawa 1989, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).
  • Piper L-4H

  • Piper L-4H, sanitarny SP-AFU, ¬rodło: Benedykt KEMPSKI, "TBiU 130 Samolot wielozadaniowy Piper L-4 Cub", WMON, Warszawa 1989, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).
  • Piper L-4H

  • Piper L-4H, SP-AMH po remoncie wykonanym przez Pawła Zołotowa, ¬rodło: Benedykt KEMPSKI, "TBiU 130 Samolot wielozadaniowy Piper L-4 Cub", WMON, Warszawa 1989, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).
  • Piper L-4H

  • Piper L-4H, SP-AOA, z silnikiem Praga D, ¬rodło: Andrzej MORGAŁA, "Polskie samoloty wojskowe 1939-45", WMON, Warszawa 1976, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).
  • Piper L-4H

  • Piper L-4H, SP-AOA, pierwszy egzemplarz z silnikiem Praga D, ¬rodło: Benedykt KEMPSKI, "TBiU 130 Samolot wielozadaniowy Piper L-4 Cub", WMON, Warszawa 1989, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).
  • Piper L-4H

  • Piper L-4H, SP-BAL na ekspozycji w Muzeum Lotnictwa i Astronautyki w Krakowie, obecnie lataj±cy jako prywatna maszyna SP-MAM, ¬rodło: Benedykt KEMPSKI, "TBiU 130 Samolot wielozadaniowy Piper L-4 Cub", WMON, Warszawa 1989; Andrzej MORGAŁA, "Polskie Skrzydła cz.5 - Ex USAAF Aircraft 1945", wyd. Stratus 2011, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).
  • Piper L-4H

  • Piper L-4H, SP-AMB, Góraszka 1999, ¬rodło: Krzysztof PŁOCIŃSKI, zdjęcia L-4H SP-AMB, Góraszka 1999, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).
  • Piper L-4H

  • Piper L-4H, SP-AMB, Góraszka 1999, ¬rodło: Krzysztof PŁOCIŃSKI, zdjęcia L-4H SP-AMB, Góraszka 1999, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).
  • Piper L-4H

  • Piper L-4H, SP-AMB, Góraszka 1999, ¬rodło: Krzysztof PŁOCIŃSKI, zdjęcia L-4H SP-AMB, Góraszka 1999, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).
  • Piper L-4H

  • Piper L-4H, SP-AMB, Góraszka 1999, ¬rodło: Krzysztof PŁOCIŃSKI, zdjęcia L-4H SP-AMB, Góraszka 1999, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).
  • Piper L-4H

  • Piper L-4H, SP-AMB, Góraszka 1999, ¬rodło: Krzysztof PŁOCIŃSKI, zdjęcia L-4H SP-AMB, Góraszka 1999, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).
  • Piper L-4H

  • Piper L-4H, SP-AMB w użytku prywatnym, oszklenie jak w wersji Piper J-3, ¬rodło: Benedykt KEMPSKI, "TBiU 130 Samolot wielozadaniowy Piper L-4 Cub", WMON, Warszawa 1989, (Kliknij na powyższy rysunek aby obejrzeć jego powiększenie).
  • Silnik
     
    Continental O-170-3
    (w ukł. bokser)
    Praga D
    (w ukł. bokser
    Moc [KM]
     
    65
     
    75
     
    Rozpięto¶ć [m]
     
    10,74
     
    10,7
     
    Długo¶ć [m]
     
    6,71
     
    6,8
     
    Wysoko¶ć [m]
     
    2
     
    2
     
    Powierzchnia no¶na [mkw]
     
    16,55
     
    16,55
     
    Masa własna [kg]
     
    300
     
    310
     
    Masa całkowita [kg]
     
    520
     
    545
     
    Obci±ż. pow.
    skrzydeł [kg/mkw]
    31,5
     
    33
     
    Prędko¶ć maks. [km/h]
     
    135
     
    130
     
    Prędko¶ć wznosz. [m/s]
     
    2,5
     
    2,9
     
    Pułap [m]
     
    3640
     
    4000
     
    Zasięg [km]
     
    300
     
    300
     
    Czas lotu [godz]
     
    2 godz 30 min
     
    2 godz 30 min
     

    ¬ródła:

    • Al ADCOCK, "US Liaison Aircraft In Action no. 195", Squadron/Signal Publications Inc. 2005
    • Andrzej MORGAŁA, "Polskie samoloty wojskowe 1939-45", WMON, Warszawa 1976
    • Andrzej MORGAŁA, "Polskie Skrzydła cz.5 - Ex USAAF Aircraft 1945", wyd. Stratus 2011
    • Benedykt KEMPSKI, "TBiU 130 Samolot wielozadaniowy Piper L-4 Cub", WMON, Warszawa 1989
    • Krzysztof PŁOCIŃSKI, zdjęcia L-4H SP-AMB, Góraszka 1999
    • Marian KRZYŻAN, "Samoloty w muzeach polskich", WKiŁ, Warszawa 1983
    • Zbigniew LURANC, Skrzydła w miniaturze" nr 1/91
    • Zbiory własne autora